VĂN BẢN 3: LỜI MÁ NĂM XƯA (Trần Bảo Định)
1.
Hoạt động 1: Khởi động
a)
Mục tiêu: Nhận biết và phân tích được một số yếu tố của thơ.
b)
Nội dung: Kích hoạt kiến thức nền của HS bằng kĩ thuật K-W-L
c)
Sản phẩm: Câu trả lời của học sinh; bảng kết quả K-W
d)
Tổ chức thực hiện:
- Giao nhiệm vụ học tập:
+ Câu hỏi (K): Em biết gì về thể thơ? (một số thơ tiêu biểu, chủ thể trữ tình, hình ảnh thơ,
vần, nhịp, các biện pháp tu từ sử dụng trong thơ,…)
+ Câu hỏi (W): Sau buổi học hôm nay, em muốn biết thêm gì về thể loại này?
-
Thực hiện nhiệm vụ: HS suy nghĩ bằng kĩ thuật công não, phản hồi nhanh.
-
Báo cáo, thảo luận: HS trình bày, phát biểu theo lượt; GV ghi nhận lên bảng
-
Kết luận, nhận định: GV chốt ý và gợi mở những vấn đề về thơ sẽ giải quyết trong bài
học.
2. Hình thành kiến thức mới
3. Tìm hiểu tri thức đọc hiểu
a) Mục tiêu: Nhận biết được một số yếu tố của thơ như: từ ngữ, hình ảnh, vần, nhịp,
đối, chủ thể trữ tình…;
b) Nội dung: Tìm hiểu các tri thức ngữ văn cần thiết để đọc hiểu văn bản thuộc thể
loại thơ.
c) Sản phẩm: Câu trả lời trên phiếu học tập của HS
d) Tổ chức thực hiện:
-Giao nhiệm vụ học tập: HS đọc phần Tri thức ngữ văn về thể loại thơ trong SGK và
tóm tắt vào phiếu học tập số 1.
-Thực hiện nhiệm vụ: HS làm phiếu học tập số 1; làm cá nhân.
-Báo cáo, thảo luận: HS trình bày phiếu học tập; HS nhận xét, góp ý
-Kết luận, nhận định: GV đánh giá sản phẩm phiếu học tập và chốt ý về tri thức chung
của thể loại thơ
+ Thơ là hình thức nghệ thuật dùng từ trong ngôn ngữ làm chất liệu, và sự chọn lọc
từ cũng như tổ hợp của chúng được sắp xếp dưới hình thức lôgíc nhất định tạo nên hình ảnh
hay gợi cảm âm thanh có tính thẩm mỹ cho người đọc, người nghe.
+ Không gian, thời gian trong thơ là những cảnh thiên nhiên, cảnh sinh hoạt, những
con người, sự kiện gắn liền với thời gian tuyến tính và thời gian tâm trạng của chủ thể nhân
vật trữ tình.
+ Chủ thể trữ tình trong thơ là hình tượng của một ai đó đang ngắm, nhìn đang rung
động, suy tưởng về chúng, về cuốc sống. Hình tượng ấy khi xuất hiện trong thơ thường xuất
hiện trong thơ trực tiếp với các đại từ nhân xưng “tôi”, “ta”, “chúng ta”, “anh – em”, hoặc
nhập vai vào một nhân vật nào đó, cũng có thể là “chủ thể ẩn”.
+ Tác phẩm văn học thuộc thể loại thơ có tính chỉnh thể, mọi hình ảnh thơ, đề tài thơ,
đặc điểm nghệ thuật thơ đều gắn kết với nhau nhằm làm nổi bật chủ đề, tư tưởng của tác
phẩm.