LỚP
10
NGỮ
VĂN
Bài 2.
SỐNG CÙNG KÍ ỨC CỦA CỘNG ĐỒNG
(SỬ THI)
KHỞI ĐỘNG
KHỞI ĐỘNG
Hãy nêu những thể loại
văn học dân gian mà
bạn biết
GIÀ LÀNG
NHÀ RÔNG
ĐUA VOI
TÙ TRUỎNG
LỄ HỘI CỒNG CHIÊNG
Những hình ảnh này gợi
bạn nghĩ đến vùng đất
nào? Hãy chia sẻ ấn
tượng của bạn về vùng
đất và con người nơi đó?
•
Được UNESCO công nhận là kiệt tác truyền khẩu và di sản
văn hóa phi vật thể nhân loại vào ngày 15/11/2005.
•
Trải dài trên 5 tỉnh Tây Nguyên: Kon Tum, Gia Lai,
Đắk Lắk, Đắk Nông và Lâm Đồng. Chủ thể của không gian
văn hóa này gồm nhiều dân tộc khác nhau: Êđê, Jarai,
Ba Na, Mạ, Lặc...
•
Không gian văn hóa Cồng Chiêng Tây Nguyên bao gồm
các yếu tố bộ phận sau: cồng chiêng, các bản nhạc tấu
bằng cồng chiêng, những người chơi cồng chiêng, các lễ
hội có sử dụng cồng chiêng (Lễ mừng lúa mới,
Lễ cúng Bến nước...), những địa điểm tổ chức các lễ hội
đó (nhà dài, nhà rông, nhà gươl, rẫy, bến nước, nhà mồ,
các khu rừng cạnh các buôn làng Tây Nguyên,...), v.v.
KHÔNG GIAN VĂN HÓA
CỒNG CHIÊNG TÂY NGUYÊN
TRI THỨC VĂN
HỌC
TÌM HIỂU CHUNG VỀ
THỂ LOẠI SỬ THI
S
ử
t
h
i
V
i
ệ
t
N
a
m
S
Ử
TH
I
Ấ
N
Đ
Ộ
S
Ử
T
H
I
H
I
L
Ạ
P
LỚP
10
NGỮ
VĂN
Bài 2.
SỐNG CÙNG KÍ ỨC CỦA CỘNG ĐỒNG
(SỬ THI)
KHÁM PHÁ SỬ THI
1. KHÁI
NIỆM SỬ
THI
2.
ĐẶC
ĐIỀM
SỬ THI
Thời gian không gian
Nhân vật
Cốt truyện
Lời của người kể và lời của
nhân vật
3.Tình cảm, cảm xúc của tác giả
4. Cảm hứng chủ đạo
5. Bối cảnh lịch sử, văn hóa
THẢO
LUẬN
Chia nhóm (4 nhóm), thảo luận để hoàn thành phiếu học tập số 1
Thời gian: 5 phút
Trình bày và phản biện: 3 phút
PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1
•
Là một thể loại tự sự dân gian ra
đời từ thời cổ đại.
•
Kết hợp lời thoại với văn xuôi
•
Kể lại những sự kiện quan trọng
trong
đời
sống
của
cộng
đồng
thông qua việc tôn vinh, ca ngợi
chiến công, kì tích của người anh
hùng.
1. KHÁI
NIỆM
THỂ LOẠI SỬ
THI
LỚP
10
NGỮ
VĂN
Bài 2.
SỐNG CÙNG KÍ ỨC CỦA CỘNG ĐỒNG
(SỬ THI)
2. ĐẶC ĐIỂM
CỦA SỬ THI
Thường mở ra theo
những cuộc phiêu
lưu gắn với các kì
tích của người anh
hùng.
Không
gian
Thời
gian
Thuộc về quá khứ của
cộng đồng, thường
gắn với xã hội cổ đại
hoặc xã hội phong
kiến.
LỚP
10
NGỮ
VĂN
SỐNG CÙNG KÍ ỨC CỦA CỘNG ĐỒNG
(SỬ THI)
Hiện thân cho cộng đồng, thường hội tụ những
đặc điểm nổi bật : sức mạnh, tài năng, dũng cảm
phi thường, sẵn sàng đối mặt với hiểm nguy, lập
nên những kì tích, uy danh lẫy lừng
Nhân vật anh
hùng sử thi
Cốt truyện
Thường xoay quanh cuộc phiêu lưu và
những kì tích của người anh hùng.
2. ĐẶC ĐIỂM
CỦA SỬ THI
LỚP
10
NGỮ
VĂN
SỐNG CÙNG KÍ ỨC CỦA CỘNG ĐỒNG (SỬ THI)
- Lời của người kể chuyện luôn thể hiện
thái độ tôn vinh người anh hùng, tôn vinh
cộng đồng.
-
Lời
của
nhân
vật
người
anh
hùng
thường
được
xem
như
một
tiếng
nói
thiêng liêng và đầy quyền uy.
-> Giàu chất thơ.
Lời của người kể chuyện và
lời của nhân vật sử thi
LỚP
10
NGỮ
VĂN
SỐNG CÙNG KÍ ỨC CỦA CỘNG ĐỒNG
(SỬ THI)
Tình cảm,
cảm xúc của
tác giả sử thi
Tình cảm,
cảm xúc của
tác giả sử thi
B
ộc lộ qua
tình cảm,
cảm xúc của
người kể
chuyện/ nhân
vật (từ ngữ,
hình ảnh,
giọng điệu…)
C
ảm
hứng
ngợi
ca.
Cảm hứng
chủ đạo
trong sử thi
Cảm hứng
chủ đạo
trong sử thi
Bối cảnh
lịch sử-văn
hóa
Bối cảnh
lịch sử-văn
hóa
L
à
đ
i
ề
u
k
i
ệ
n
,
h
o
à
n
c
ả
n
h
l
ị
c
h
s
ử
,
v
ă
n
h
o
á
,
x
ã
h
ộ
i
c
ó
l
i
ê
n
q
u
a
n
đ
ế
n
v
ă
n
b
ả
n
LỚP
10
NGỮ
VĂN
SỐNG CÙNG KÍ ỨC CỦA CỘNG ĐỒNG
(SỬ THI)
MỘT SỐ TÁC PHẨM SỬ
THI
LỚP
10
NGỮ
VĂN
Bài 2.
SỐNG CÙNG KÍ ỨC CỦA CỘNG ĐỒNG
(SỬ THI)
MỘT SỐ TÁC PHẨM SỬ
THI
Chỉ thông qua sức mạnh phi thường của cộng
đồng, người ta mới có thể giải thích được vẻ đẹp
tuyệt vời và sâu sắc của thần thoại và anh hùng
ca, một vẻ đẹp xây dựng trên sự hoà hợp triệt để
giữa
nội
dung
và
hình
thức...
(M.Gor
-
ki)
Sử thi anh hùng bao hàm một bức tranh hoàn
chỉnh của cuộc sống nhân dân dưới hình thức kể
truyện anh hùng về quá khứ. Thế giới sử thi lý
tưởng và nhân vật dũng sĩ trong sự thống nhất
hài hoà của chúng - đó là những nhân tố chủ yếu
của một nội dung sử thi anh hùng.
(Mê-lê-tin-xki)
LỚP
10
NGỮ
VĂN
Bài 2. SỐNG CÙNG KÍ ỨC CỦA CỘNG ĐỒNG
(SỬ THI)
Câu 1: Thể loại văn học dân gian nào nhằm giải
thích, phản ánh nhận thức, cách hình dung của
người thời cổ về nguồn gốc thế giới và đời sống
con người?
A. Thần thoại
B. Cổ tích
C. Sử thi
D. Truyền thuyết
LUYỆN TẬP
A. Thần thoại
Câu 2: Thể loại tự sự nào bằng văn vần hoặc văn
vần kết hợp với văn xuôi, kể lại những sự kiện lớn
có ý nghĩa quan trọng đối với số phận cộng đồng?
A. Thần thoại
B. Cổ tích
C. Sử thi
D. Truyền thuyết
LUYỆN TẬP
C. Sử thi
Câu 3: Nhân vật trong sử thi thường là:
A. Các vị thần
B. Người anh hùng
C. Người bình
thường
D. Nhân vật lịch sử
LUYỆN TẬP
B. Người anh hùng
Câu 4. Cốt truyện của sử thi có đặc điểm gì?
A. Thường là chuỗi sự kiện xoay quanh quá trình thực hiện
việc sáng tạo thế giới, con người và muôn loài của các vị
thần.
B. Thường xoay quanh cuộc phiêu lưu và những kì tích của
người anh hùng.
C. Kể lại những sự việc xảy ra trong đời sống gia đình và
xã hội của con người.
LUYỆN TẬP
B. Thường xoay quanh cuộc phiêu lưu và những kì tích của
người anh hùng.
Câu 5: Thời gian và không gian của thần thoại có
gì đặc biệt?
A. Không gian mở theo các cuộc
phiêu lưu của người anh hùng,
thời gian thuộc về quá khứ của
cộng đồng.
B. Không gian vũ trụ, thời gian
xác định
C. Không gian bao la, thời gian
thuộc về quá khứ “một đi
không trở lại” của cộng đồng.
D. Không gian vũ trụ, thời gian
cổ sơ
LUYỆN TẬP
A. Không gian mở theo các cuộc
phiêu lưu của người anh hùng,
thời gian thuộc về quá khứ của
cộng đồng.
LỚP
10
NGỮ
VĂN
Bài 2: SỐNG CÙNG KÍ ỨC CỦA CỘNG ĐỒNG (SỬ THI)
ĐĂM SĂN CHIẾN
THẮNG MTAO MXÂY
( Trích Đăm Săn, sử thi Ê-đê)
VĂN BẢN 1:
Lên cao ngu
у
ên đi anh
Ϲ
hiều như mơ như thực
Hương cà phê thơm ngát
Khói lam chiều mênh mang...
Lên cao ngu
у
ên với em
Hoà nhịp chiêng rộn ràng
Ɲối vòng xoang dài mãi…
Đêm rượu cần ngất ngâ
у
Lên cao ngu
у
ên đi anh
Ɓên nhà dài ấm áp
Lắng nghe lời kể khan
Về tình Đăm
Ѕ
an Xinh Ɲhã…
LỚP
10
NGỮ
VĂN
VĂN BẢN 1: ĐĂM SĂN CHIẾN THẮNG MTAO MXÂY
(Trích Đăm Săn, sử thi Ê- đê)
KHỞI
ĐỘNG
Câu 1:
Sử thi 'Đăm Săn' của dân tộc nào?
A. Ê - đê
B. Ba Na
C.
Xơ Đăng
D. Nùng
KHỞI ĐỘNG
A. Ê - đê
Câu 2:
: Người Ê-đê cư trú tập trung nhiều nhất ở tỉnh
nào?
A. Phú Yên
B. Đăk Nông
C. Đăk Lăk
D. Kon Tum
KHỞI ĐỘNG
C. Đăk Lăk
Câu 3:
Hình ảnh nào dưới đây là trang phục của người Ê
đê?
A.
KHỞI ĐỘNG
B.
Câu 4.
Nhà truyền thống của người Ê đê thuộc loại nào?
A. Nhà dài
B. Nhà Rông
C. Nhà đất trình tường
KHỞI ĐỘNG
A. Nhà dài
Câu 5:
Đặc điểm nào dưới đây đúng với chế độ mẫu hệ
của người Ê đê?
A. Con cái mang họ
mẹ
B. Chủ nhà là phụ nữ
C. Đàn ông cư trú
trong nhà vợ
D. Cả ba phương án
trên
KHỞI ĐỘNG
D. Cả ba phương án
trên
Nhà dài Ê -đê
Đời sống sinh hoạt của cộng đồng Ê Đê – Tây Nguyên
Không gian sử thi
Âm nhạc
Đời sống sinh hoạt của cộng đồng Ê Đê – Tây Nguyên
Rượu cần
Trang phục truyền thống
Hình thành kiến thức mới
I. Tìm hiểu chung
1. Sử thi Đăm Săn:
Là bộ sử thi anh hùng của
người Ê-đê, dài 2077 câu,
gồm 7 chương.
Thể hiện đậm nét truyền
thống lịch sử, văn hóa của
đồng bào Tây Nguyên.
LỚP
10
NGỮ
VĂN
VĂN BẢN 1: ĐĂM SĂN CHIẾN THẮNG MTAO MXÂY
(Trích Đăm Săn, sử thi Ê- đê)
Theo tục nối
dây, Đăm Săn
về
làm chồng Hơ
Nhị, Hơ Bhị và
trở thành tù
trưởng giàu có,
hùng mạnh.
CỐT TRUYỆN
Đăm Săn
dũng mãnh
lập được
nhiều chiến
công, lẫy
lùng nhất là
chiến thắng
2 tù trưởng
Mtao Grự và
Mtao Mxây
giành lại vợ,
đem lại uy
danh cho
mình và cho
cộng đồng.
Đăm Săn đi cầu
hôn Nữ thần Mặt
trời nhưng thất
bại và chết trong
đầm lầy. Hồn
chàng hóa thành
ruồi, bay vào
miệng chị gái, chị
sinh ra Đăm Săn
cháu, lớn lên lại
tiếp tục con
đường của người
cậu anh hùng.
Thuộc chương
IV của sử thi
Đăm Săn
2. Đoạn trích “Đăm Săn chiến thắng Mtao Mxây”
LỚP
10
NGỮ
VĂN
VĂN BẢN 1: ĐĂM SĂN CHIẾN THẮNG MTAO MXÂY
(Trích Đăm Săn, sử thi Ê- đê)
VỊ
TRÍ
S
ứ
c
m
ạ
n
h
c
ủ
a
B
i
ể
u
đ
ồ
T
r
ự
c
q
u
a
n
.
LỚP
10
NGỮ
VĂN
VĂN BẢN 1: ĐĂM SĂN CHIẾN THẮNG MTAO MXÂY
(Trích Đăm Săn, sử thi Ê- đê)
Đọc và tóm tắt các sự
kiện chính trong văn bản
“Đăm Săn chiến thắng
Mtao Mxây”
SỰ
KIỆN 4
SỰ
KIỆN 5
SỰ
KIỆN 6
SỰ
KIỆN 1
SỰ
KIỆN 3
SỰ
KIỆN 2
b. TÓM TẮT
VĂN BẢN
Đăm Săn chiến thắng Mtao Mxây
2. Mtao Mxây múa
khiên trước, vụng về,
đâm không trúng
Đăm Săn.
4. Nhờ Trời bày
cách, Đăm Săn đã
giết được Mtao
Mxây
TÓM TẮT
VĂN BẢN
1.Biết tin Hơ Nhị bị
tù trưởng Mtao Mxây
bắt cóc, Đăm Săn đến
tuyên chiến với hắn để
cứu vợ mình.
5. Dân làng và tôi
tớ của Mtao Mxây
đi theo Đăm Săn
rất đông
3. Đăm Săn múa khiên
dũng mãnh, đâm trúng
nhưng không giết
được Mtao Mxây
6. Đăm Săn mở tiệc
ăn mừng chiến thắng.
Uy danh chàng thêm
lừng lẫy.
CỐT TRUYỆN SỬ THI: Cuộc phiêu lưu và
kì tích của người anh hùng
S
ứ
c
m
ạ
n
h
c
ủ
a
B
i
ể
u
đ
ồ
T
r
ự
c
q
u
a
n
.
LỚP
10
NGỮ
VĂN
VĂN BẢN 1: ĐĂM SĂN CHIẾN THẮNG MTAO M XÂY
(Trích Đăm Săn, sử thi Ê- đê)
Hãy nhớ lại một vài nhân vật lịch sử hoặc
nhân vật văn học thường được mọi người
gọi là anh hùng và cho biết: do đâu mà
họ được tôn xưng như thế?
Hình thành kiến thức mới
II. Đọc hiểu
LỚP
10
NGỮ
VĂN
VĂN BẢN 1: ĐĂM SĂN CHIẾN THẮNG MTAO MXÂY
(Trích Đăm Săn, sử thi Ê- đê)
1. Cuộc giao chiến giữa hai tù trưởng Đăm Săn và Mtao Mxây
Hình ảnh Đăm
Săn trong các
hiệp đấu
Hình ảnh Mtao
Mxây trong các
hiệp đấu
THẢO LUẬN
CẶP ĐÔI
CÁC BIỂU HIỆN
ĐĂM SĂN
MTAO MXÂY
THÁI ĐỘ, TÌNH
CẢM NGƯỜI KỂ
CHUYỆN
Mục đích chiến
đấu
Ngoại hình
Lời nói, phong
thái
Hành động, sức
mạnh(cách múa
khiên)
Sự trợ giúp, ủng
hộ
(thần linh, nhân
dân)
PHIẾU HỌC TẬP: SO SÁNH HAI NHÂN VẬT ĐĂM SĂN VÀ
MTAO MXÂY
ĐĂM
SAN
Ơ diêng, ơ diêng, xuống đây !
Ta thách ngươi đọ đao với ta
đấy
!
Ơ diêng, ơ diêng, xuống đây !
Ta thách ngươi đọ đao với ta
đấy
!
Xuống, diêng! Xuống, diêng!
Ngươi không xuống ư ? Ta sẽ lấy
cái sàn hiên nhà người ta bổ đôi,
ta lấy cái cầu thang nhà ngươi
chẻ ra kéo lửa...
Sao ta lại đâm ngươi khi
đang đi xuống nhỉ?
Sao ta lại đâm ngươi khi
đang đi xuống nhỉ?
MTAO
MXÂY
Tao không xuống đâu yiêng
ơi ! Tay ta đang còn bận
ôm vợ hai chúng ta ở trên
nhà.
Khoan, diêng, khoan ! Để
ta xuống. Ngươi Không
được đâm ta khi ta đang
xuống đó, nghe!
Ta sợ ngươi đâm ta khi ta
đang đi lắm.
Ta sợ ngươi đâm ta khi ta
đang đi lắm.
TRƯỚC KHI
VÀO CUỘC
CHIẾN
Chiến đấu vì danh dự,
hạnh phúc gia đình và
cộng đồng, chủ động, tự
tin, đường hoàng.
Chiến đấu vì danh dự,
hạnh phúc gia đình và
cộng đồng, chủ động, tự
tin, đường hoàng.
Hèn nhát, bị động,
sợ hãi.
Hèn nhát, bị động,
sợ hãi.
Đăm săn
Mtao Mxây
ĐĂM
SĂN
Khi Mtao Mxây múa khiên,
Đăm Săn không bình thản
đứng yên.
Khi Mtao Mxây múa khiên,
Đăm Săn không bình thản
đứng yên.
Đăm Săn máu khiên: một
lần xốc tới vượt một đồi
tranh,một lần xốc tới nữa,
vượt một đồi lồ ô.. ... chạy
vun vút qua phía đông,
vun vút qua phía tây
Đớp được miếng trầu, sức
mạnh tăng gấp bội...múa
trên cao như bão, dưới
thấp như lốc...múa chạy
nước kiệu, quả núi ba lần
rạn nứt
Đớp được miếng trầu, sức
mạnh tăng gấp bội...múa
trên cao như bão, dưới
thấp như lốc...múa chạy
nước kiệu, quả núi ba lần
rạn nứt
MTAO
MXÂY
Múa khiên
trước ..Khiên kêu
lạch xạch như
quả mướp khô..
Bước thấp bước
cao chạy hết bãi
tây sang bãi
đông,
Đâm Đăm Săn
nhưng không
trúng
Cầu cứu Hơ Nhị
quăng cho miếng
trầu.
Cầu cứu Hơ Nhị
quăng cho miếng
trầu.
CUỘC GIAO
CHIẾN
Tài năng, bản lĩnh, sức
mạnh phi thường -> xứng
đáng là người anh hùng của
cộng đồng
Tài năng, bản lĩnh, sức
mạnh phi thường -> xứng
đáng là người anh hùng của
cộng đồng
Chậm chạp, yếu
kém, hèn nhát
Chậm chạp, yếu
kém, hèn nhát
ĐĂM SAN
ĐĂM SAN
Gặp khó khăn:
Đâm
trúng
nhưng
không thủng
đùi và áo giáp
của địch,
thấm
mệt
Gặp khó khăn:
Đâm
trúng
nhưng
không thủng
đùi và áo giáp
của địch,
thấm
mệt
CHIẾN THẮNG
CHIẾN THẮNG
Được ông Trời
giúp, lấy chày
ném vào vành
tai
Được ông Trời
giúp, lấy chày
ném vào vành
tai
MTAO
MXÂY
MTAO
MXÂY
Bị Đăm Săn
đâm trúng
Bị Đăm Săn
đâm trúng
Cái giáp rơi
loảng xoảng
,
tháo chạy..
Cái giáp rơi
loảng xoảng
,
tháo chạy..
…
ngã lăn quay ra
đất, cầu xin tha
mạng
…
ngã lăn quay ra
đất, cầu xin tha
mạng
SO SÁNH
NGHỆ THUẬT XÂY DỰNG
NHÂN VẬT
LỐI NÓI
QUÁ
TƯƠNG
PHẢN
TÔN VINH, NGỢI CA NGƯỜI
ANH HÙNG ĐĂM SĂN
TRÙNG
ĐIỆP
TÔ ĐẬM PHẨM CHẤT ANH
HÙNG CỦA ĐĂM SĂN
LỚP
10
NGỮ
VĂN
VĂN BẢN 1: ĐĂM SĂN CHIẾN THẮNG MTAO MXÂY
(Trích Đăm Săn, sử thi Ê- đê)
Đăm Săn
Thần
linh
Nhân
dân
Chiến thắng
GIÚP
ĐỠ
GIÚP
ĐỠ
ỦNG
HỘ
ỦNG
HỘ
TÔ
ĐẬM KÌ TÍCH CỦA
NGƯỜI ANH HÙNG
ĐĂM
SĂN
TÔ
ĐẬM KÌ TÍCH CỦA
NGƯỜI ANH HÙNG
ĐĂM
SĂN
YẾU TỐ KÌ ẢO
YẾU TỐ KÌ ẢO
Đoàn người
đông như bầy
cà tong, đặc
như bầy thiê
u
th
â
n, ùn ùn
như kiến như
mối, tôi tớ
mang của cải
về nhiều như
ong di chuyển
nước, vò vẽ di
chuyển hoa.
Cảnh Đăm Săn cùng tôi tớ trở về sau chiến thắng:
Cảnh tôi tớ và dân làng Mtao Mxây mang của cải tự
nguyện về theo Đăm Săn thể hiện sự thống nhất giữa
quyền lợi, khát vọng của cá nhân anh hùng và quyền
lợi, khát vọng cộng đồng.
LỚP
10
NGỮ
VĂN
VĂN BẢN 1: ĐĂM SĂN CHIẾN THẮNG MTAO MXÂY
(Trích Đăm Săn, sử thi Ê- đê)
3
3
Cảnh ăn mừng chiến thắng:
3
3
LỚP
10
NGỮ
VĂN
VĂN BẢN 1: ĐĂM SĂN CHIẾN THẮNG MTAO MXÂY
(Trích Đăm Săn, sử thi Ê- đê)
Cảnh tiệc
tùng
Hình ảnh Đăm Săn
Biện pháp nghệ
thuật
-
Lời nói (lời hiệu triệu, lời
chỉ huy)
- Hình dáng cơ thể
- Trang phục
- Hình ảnh ăn uống, vui chơi
- Sức mạnh
Ý nghĩa:
Ý nghĩa:
Hiệu quả:
PHIẾU HỌC TẬP
LỚP
10
NGỮ
VĂN
VĂN BẢN 1: ĐĂM SĂN CHIẾN THẮNG MTAO MXÂY
(Trích Đăm Săn, sử thi Ê- đê)
Ơ các con, ơ các con, hãy đi lấy
rượu bắt trâu. Rượu năm ché,
trâu dâng một con để cúng thần,
cáo tổ tiên, cầu sức khỏe cho ta
mới đi đánh kẻ thù, bắt tù binh,
giẫm nát đất đai một tù trưởng
nhà giàu về. Rượu bảy ché, trâu
bảy con để cúng thần, cầu cho ta
được bình yên vô sự, nạn khỏi,
tai qua, lớn lên như sông nước,
cao lên như cây rừng, không còn
ai bì kịp. Hỡi anh em trong nhà,
hỡi bà con trong làng, xin mời
tất cả đến với ta.
LỚP
10
NGỮ
VĂN
VĂN BẢN 1: ĐĂM SĂN CHIẾN THẮNG MTAO MXÂY
(Trích Đăm Săn, sử thi Ê- đê)
Thế là bà con xem, nhà
Đăm Săn đông nghịt
khách, tôi tớ chật ních
cả nhà ngoài. Các tù
trưởng đều từ phương
xa đến... Chàng mở tiệc
ăn uống linh đình, thịt
lợn thịt trâu ăn không
ngớt, thịt lợn ăn đến
cháy
đen
hết
ống
le,
thịt dê ăn đến cháy đen
hết ống lồ ô, máu bò
máu
trâu
đọng
đen
khắp
sàn
hiên,
dây
cồng dây chiêng giăng
như
mạng
nhện,
chỉ
vàng
chỉ
đỏ
như
hoa
dam piết. Cảnh đó đời
ông bác, ông cậu xưa
kia làm gì có.
LỚP
10
NGỮ
VĂN
VĂN BẢN 1: ĐĂM SĂN CHIẾN THẮNG MTAO MXÂY
(Trích Đăm Săn, sử thi Ê- đê)
CẢNH ĂN MỪNG CHIẾN THẮNG
Tiếng chiêng
vang vọng
khắp nơi
Tiếng chiêng
vang vọng
khắp nơi
Đông
nghịt
khách đến
Đông
nghịt
khách đến
Tiệc ăn
uống linh
đình
Tiệc ăn
uống linh
đình
Cả một
vùng nhão
ra như
nước
Cả một
vùng nhão
ra như
nước
Kéo dài đến
hết cả mùa
khô
Kéo dài đến
hết cả mùa
khô
Cảnh Đăm Săn ăn mừng sau chiến thắng
3
3
a. Cảnh tiệc tùng
Tế lễ thần linh
Tổ chức ăn mừng: đánh chiêng,
rượu thịt nhiều vô kể..
Mọi người đến chúc mừng... ->
đông vui.
LỚP
10
NGỮ
VĂN
VĂN BẢN 1: ĐĂM SĂN CHIẾN THẮNG MTAO MXÂY
(Trích Đăm Săn, sử thi Ê- đê)
tóc thả
trên sàn,
hứng tóc
chàng ở
dưới đất là
một cái
nong hoa
Ngực
quấn
chéo một
tấm mền
chiến,
mình
khoác
một tấm
áo chiến
tai đeo nụ,
sát bên
mình
nghênh
ngang đủ
giáo gươm,
đôi mắt long
lanh như
mắt chim
ghếch ăn
hoa tre".
một trang
tù trưởng
mới giàu
lên, đang
tràn đầy
sức trai,
tiếng tăm
lừng lẫy
Bắp chân to
bằng cây xà
ngang, bắp
đùi to bằng
ống bễ,
Hơi thở ầm
ầm như sấm
dậy,ngang
tàng trong
bụng mẹ
NGƯỜI
ANH HÙNG
ĐĂM SĂN
=> Hội tụ: Vẻ đẹp, sức mạnh, sự giàu có, danh tiếng lừng lẫy
Cảnh Đăm Săn ăn mừng sau chiến thắng
3
3
LỚP
10
NGỮ
VĂN
VĂN BẢN 1: ĐĂM SĂN CHIẾN THẮNG MTAO MXÂY
(Trích Đăm Săn, sử thi Ê- đê)
Cảnh
tiệc tùng
Hình ảnh
Đăm Săn
Gợi phong
tục, không
khí hội hè
từng bừng,
náo
nhiệt của
cộng đồng
Ê-đê
Gợi phong
tục, không
khí hội hè
từng bừng,
náo
nhiệt của
cộng đồng
Ê-đê
Sự kết nối
cộng đồng
đông
đảo..
Sự kết nối
cộng đồng
đông
đảo..
Tô đậm sự vẻ vang
của chiến công, sự
giàu có thịnh vượng
của người anh hùng
Đăm Săn cũng như
của cộng đồng Ê-đê
Tô đậm sự vẻ vang
của chiến công, sự
giàu có thịnh vượng
của người anh hùng
Đăm Săn cũng như
của cộng đồng Ê-đê
BỐI CẢNH XÃ HỘI,
VĂN HÓA
BỐI CẢNH XÃ HỘI,
VĂN HÓA
LỚP
10
NGỮ
VĂN
VĂN BẢN 1: ĐĂM SĂN CHIẾN THẮNG MTAO MXÂY
(Trích Đăm Săn, sử thi Ê- đê)
LỜI NGƯỜI
KỂ CHUYỆN
Lời kể khoa
trương
-> cảm hứng
ngợi ca
Hướng tới
người nghe
sử thi
-> diễn xướng
Lời kể khoa
trương
-> cảm hứng
ngợi ca
Hướng tới
người nghe
sử thi
-> diễn xướng
Tô đậm
phẩm chất
anh hùng
của Đăm
Săn
Tôn vinh,
ngợi ca
Tô đậm
phẩm chất
anh hùng
của Đăm
Săn
Tôn vinh,
ngợi ca
T
hể hiện tính
cách, vị thế
xã hội :
•
Dõng dạc,
tự tin
•
Thân mật
•
Quyền uy
T
hể hiện tính
cách, vị thế
xã hội :
•
Dõng dạc,
tự tin
•
Thân mật
•
Quyền uy
LỜI NHÂN
VẬT ĐĂM
SĂN
SỰ KẾT HỢP
CÁC YẾU TỐ
CỦA TRUYỆN-
KỊCH-THƠ
SO SÁNH, NÓI
QUÁ, TƯƠNG
PHẢN, TRÙNG
ĐIỆP
Truyện (tự sự):kể
chuyện
Kịch: kịch tính-> xung
đột, cuộc chiến giữa
Đăm Săn và Mtao Mxây
Thơ (trữ tình):ngôn ngữ
giàu cảm xúc, lời tả,
biện pháp tu từ..
Truyện (tự sự):kể
chuyện
Kịch: kịch tính-> xung
đột, cuộc chiến giữa
Đăm Săn và Mtao Mxây
Thơ (trữ tình):ngôn ngữ
giàu cảm xúc, lời tả,
biện pháp tu từ..
1. NỘI DUNG: Đoạn trích khắc họa rõ nét hình ảnh
người anh hùng Đăm Săn với tài năng và phẩm chất tốt
đẹp.
2. NGHỆ THUẬT: Ngôn ngữ trang trọng, giàu nhịp
điệu, giàu hình ảnh; biện pháp so sánh, cách ví von,
phóng đại (nói quá) được sử dụng có hiệu quả.
TỔNG KẾT
LUYỆN
TẬP
Hãy tưởng tượng cỗ xe
thời gian đưa chúng ta trở
về thời đại sử thi để tham
dự lễ ăn mừng chiến
thắng mà buôn làng Đăm
Săn tổ chức. Hãy nhớ lại
ấn tượng và cảm xúc của
anh chị qua việc hoàn
thành sơ đồ bằng giấy A4
( Vẽ hình)
2. KHÔNG
KHÍ
3. ÂM
THANH
4. NGOẠI
HÌNH, CỬ
CHỈ, HÀNH
ĐỘNG
ẤN TƯỢNG
CỦA TÔI
1. NGƯỜI
THAM DỰ
6. CẢM
XÚC, HÀNH
ĐỘNG
5. GIỌNG
ĐIỆU CỦA
ĐĂM SĂN
VẬN
DỤNG
Hãy viết một đoạn
văn 200 chữ về sự
cần thiết phải giữ
gìn văn hóa truyền
thống của dân tộc.
